မေန႔က တပည့္ေလးေတြနဲ႕ စကားေျပာရင္း စကားစပ္လို႕ ေမးၾကည့္မိတယ္။ မင္းတို႕ တိုက္ဖြိဳက္ ေရာဂါကို သိၾကသလားလို႕။ အမ်ားစုက မသိၾကဘူးလို႕ ေျပာၾကတယ္။ တေယာက္က ေတာ့ သိတယ္တဲ့။
အဲဒါနဲ႕ က်ေနာ္လဲ ေတာ္ေတာ္ အထင္ၾကီးသြားတယ္။ ဟာ ေျပာျပပါဦး တိုက္ဖိြဳက္ကို ျမန္မာလို ဘယ္လိုေခၚလဲ လို႕ အားတက္သေရာ ေမးလိုက္မိတယ္။
တပည့္ေက်ာ္ကလဲ အားရပါးရေျဖတယ္ - အူေရာင္ ငွက္ဖ်ားပါဆရာ။
အဲတာနဲ႕ က်ေနာ္လဲ နားမရွင္းလို႕ ဘာလဲ လို႕ ထပ္ေမးေတာ့ အူေရာင္ ငွက္ဖ်ားပါဆရာတဲ့။ ေသေရာ။ အူေရာင္ ငန္းဖ်ား နဲ႕ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ နဲ႕ ေရာေနၾကတာ။
အဲတာနဲ႕ သူတို႕ကိုလဲ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ အေၾကာင္းရွင္းျပရင္း မသိေသးတဲ့သူေတြ အတြက္ သိေအာင္ ေျပာျပရင္ အက်ိဳးရွိမယ္ဆိုျပီး ဒီစာကို ေရးျဖစ္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ (သို႕) အူေရာင္ ငန္းဖ်ားေရာဂါ
အဂၤလိပ္လို တိုက္ရိုက္ေခၚတာက တိုက္ဖြိဳက္ (Typhoid) ျမန္မာလိုေတာ့ အူေရာင္ငန္းဖ်ားေရာဂါ၊ ျမန္မာလို အေခၚမွာ ေရာဂါက ဘယ္လုိဆိုတာ ရွင္းျပီးေနပါျပီေနာ္။ အူေရာင္ျပီး အျပင္းဖ်ားတာေပါ့။
ဒီေရာဂါက ကူးစက္ေရာဂါတမ်ိဳးပါ။ ဆာလ္မိုနဲလား တိုက္ဖီ (Salmonella Typhi) လို႕ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါဟာ အစာနဲ႕ ေရက တဆင့္ ကူးစက္ ပ်ံ႕ ႏွံ႔ ႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ ကူးစက္ခံရျပီဆိုရင္ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေရာဂါ သိပ္မျပင္းထန္ေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အျပင္းအထန္ ခံစားရပါတယ္။ ေသခ်ာမကုသဘဲ ထားမယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္း ေသြးယိုျခင္း၊ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္း ေပါက္ထြက္ျခင္းတို႕ ျဖစ္ျပီး ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို ေစာေစာသိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုးသတ္ေဆး (Antibiotic) ေတြနဲ႕ ကုသ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါ ျဖစ္လာရင္ ဘယ္လို လကၡဏာေတြ ေတြ႕ ရလဲ။
တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါ ကူးစက္ခံရျပီးေတာ့ ေရာဂါပ်ိဳးခ်ိန္ဟာ တပါတ္ကေန သံုးပါတ္ေလာက္အထိ ၾကာတတ္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ ရဲ႕ ကနဦး လကၡဏာေတြကေတာ့ အဖ်ားၾကီးပါတယ္။ ကိုယ္အပူခ်ိန္ ၁၀၄.၉ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ ေလာက္အထိ တက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဗိုက္ေအာင့္ ဗိုက္နာျခင္း၊ ၀မ္းပ်က္ျခင္း၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း နဲ႕ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ အနီကြက္ေတြပါ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ အနီကြက္ေတြက အမ်ားအားျဖင့္ ရင္ဘတ္နဲ႕ ေက်ာမွာ ထြက္တတ္ပါတယ္။
အဲဒီလို ကနဦးလကၡဏာေတြ စျပီဆိုရင္ ေသခ်ာ ေဆးကုသမႈ ခံဖို႕ လိုပါတယ္။ ေသခ်ာေဆးကုမခံလို႕ ေရာဂါပိုဆိုးလာျပီဆိုရင္ ကေယာင္ကတန္းေတြျဖစ္လာပါတယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ မလႈပ္မရွားႏိုင္ပဲ ေမ်ာသြားပါ့မယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြလဲ ၀င္လာပါမယ္။ အဆိုး၀ါးဆံုးကေတာ့ အူေပါက္သြားတာပါ။ ဒါဆိုရင္ အသက္ အႏၱရာယ္စိုးရိမ္ေနရပါျပီ။ တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါျဖစ္ျပီး သံုးပါတ္ၾကာလို႕ မွ ေသခ်ာ ေဆးကုမခံဘူးဆိုရင္ အူေပါက္ဖို႕ အရမ္းနီးစပ္သြားပါျပီ။
တျခား ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြလဲ ရွိပါေသးတယ္။
အဲဒါေတြကေတာ့ - ႏွလံုးေရာင္ျခင္း။ ႏွလံုး အေမွးပါးေရာင္ျခင္း။ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း။ ပန္ကရိယ ေရာင္ျခင္း၊ ဦးေဏွာက္ အေမွးပါးေရာင္ျခင္း စတဲ့ ေရာဂါေတြလဲ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္လို႕ ထင္ရင္ ခ်က္ျခင္း ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းကို သြားျပီး ကုသမႈ ခံယူသင့္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါက ဘယ္လို ကူးစက္တာလဲ။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါဟာ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါပိုးေတြ ပါေနတဲ့ မသန္႔ရွင္းတဲ့ အစားအစာ နဲ႕ ေရ တို႕ကို စားသံုးမိရာက တဆင့္ ကူးစက္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါရွိေနတဲ့ လူရဲ႕ မစင္မွာ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါပိုးေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အဲဒီလူဟာ အိမ္သာတက္ျပီး လက္ကို ေသခ်ာ စင္ၾကယ္ေအာင္ ဆပ္ျပာနဲ႕ မေဆးဘူးဆိုရင္ သူ႕ လက္နဲ႕ ထိသမွ် အစာ၊ ေရ ေတြကို ေရာဂါပိုးက ေရာက္ရွိသြားမွာပါ။ အဲဒီအစားအစာ ကို စားမိတဲ့ လူေတြဟာ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ ကူးစက္ခံရပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ကူးစက္ပံု တမ်ိဳးကေတာ့ ယင္ေကာင္ကေန တဆင့္ ကူးပါတယ္။ ယင္ေကာင္ေတြက မစင္ေတြေပၚမွာ နားတာကို ျမင္ဘူးၾကမွာပါ။ ယင္လံုအိမ္သာ မရွိတဲ့ အရပ္မွာ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါရွိတဲ့သူက မစင္စြန္႔မယ္။ ယင္က အဲဒီမစင္ေပၚနားရင္ မစင္ေတြက ယင္ေကာင္ရဲ႕ ေျခေထာက္မွာ ကပ္ျပီး ပါလာပါမယ္။ သင့္အစားအစာနဲ႕ ေရ ေတြေပၚကို အဲဒီယင္ေကာင္နားရင္ မစင္ေတြဟာ သင့္ အစားအစာေပၚကို ေရာက္သြားပါျပီ။ အဲဒီ အစားအစာကို သင္စားလိုက္တဲ့ အခါ မစင္မွာပါတဲ့ တိုက္ဖိြဳက္ပိုးေတြက သင့္ကို တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါ ျဖစ္ေစမွာပါ။
တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အိမ္သာေတြက ညစ္ညမ္းတဲ့ ေရေတြဟာ ေသာက္သံုးေရေတြဆီကို ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိုးတြင္း ေရလွ်ံေနတဲ့ အခါမွာေပါ့။ အဲဒီေရေတြကို ေသာက္သံုးမိရင္လည္း ေရာဂါ ကူးစက္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕က အသီးအႏွံ စိုက္ပ်ိဳးတဲ့ ေနရာမွာ ေျမၾသဇာ အေနနဲ႕ မစင္ေတြကို ဖ်န္းတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအသီးအႏွံေတြကို သန္႕ရွင္းတဲ့ ေရနဲ႕ ေသခ်ာ မေဆးပဲ စားမယ္ဆိုရင္လဲ ေရာဂါကူးႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီလို ေရာဂါကူးစက္ပံုကို သိျပီဆိုရင္ ကာကြယ္ဖို႕ နည္းလမ္းလဲ ရွိပါတယ္။
ပထမဆံုးနဲ႕ အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ လက္ေဆးဖို႕ပါ။ သင့္လက္ဟာ ေနရာတကာ ကိုင္တြယ္မိျပီး ေရာဂါပိုးေတြကို သယ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ကို မၾကာခဏ ေဆးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ေတြမွာ အဓိက လက္ေဆးရမလဲ ဆိုေတာ့ အစားမစားခင္၊ အစားအစာမ်ား ခ်က္ျပဳတ္ရန္ မျပင္ဆင္ခင္၊ အျခားသူမ်ား ကိုင္တြယ္ထားေသာ ပစၥည္းကို ကိုင္မိခ်ိန္၊ အိမ္သာ တက္ျပီးခ်ိန္ ေတြမွာ လက္ေဆးရပါမယ္။ သင့္စိတ္ထဲ လက္ေဆးဖို႕ လိုတယ္ ထင္တဲ့ အခ်ိန္ မွာ ေဆးရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ သင့္မ်က္ႏွာကို လက္မေဆးပဲ မကိုင္တြယ္ပါနဲ႕။ လက္မွာ ေရာဂါပိုးေတြပါလာတာကို သင့္ ပါးစပ္ ႏႈတ္ခမ္းကို ကိုင္တြယ္လိုက္ရင္ ေရာဂါပိုးေတြကို ပါးစပ္ထဲ တိုက္ရိုက္ထည့္ေပးသလို ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
ေနာက္ျပီးေတာ့ ေရကို က်ိဳခ်က္ ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ ေရသန္႔ဘူးေသာက္ပါ။
ေသခ်ာစြာ က်က္ေအာင္ခ်က္ထားေသာ အစားအစာ ကို စားပါ။ လမ္းေဘးက ယင္တေလာင္းေလာင္းနဲ႕ အစာ ေတြကို မစားပါနဲ႕ ။ အစားအစာေတြကို ယင္မနားေအာင္ ဖံုးအုပ္ထားပါ။
ဒါေတြကို သိျပီးသားေတြလို႕ မေျပာပါနဲ႕ ။ သင္သိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ လိုက္နာမိပါသလား။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါဟာ တကမၻာလံုးမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေရာဂါပါ။ က်ေနာ္တို႕ ဖြံ႕ ျဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြမွာ ပိုျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ လူ ၂၆ သန္းေလာက္ ဒီေရာဂါ ကူးစက္ခံေနရပါတယ္။ ေသခ်ာမကုသႏိုင္တဲ့ ဆင္းရဲတဲ့ လူေတြဟာ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးေနၾကပါတယ္။
ကုသမႈ မခံယူႏိုင္တဲ့ လူ ၅ေယာက္ မွာ ၁ေယာက္ ေသဆံုးပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြမွာ ပို အျဖစ္မ်ားျပီး အသက္အႏၱရာယ္နဲ႕ နီးပါတယ္။
ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ ေကာင္းတယ္ဆိုတာ လူတိုင္းသိပါတယ္။ ကဲ မိတ္ေဆြတို႕ ခင္ဗ်ာ၊ သင့္အိမ္မွာ စနစ္တက် ဆပ္ျပာနဲ႕ လက္ေဆးတဲ့ အက်င့္ လုပ္ျပီး သင့္ကေလးငယ္နဲ႕ သင့္မိသားစုကို တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါနဲ႕ တျခား ကူးစက္ေရာဂါေတြကေန ကာကြယ္ေပးၾကရေအာင္။
Ref; Mayo Clinic
photo; internet
ခင္တဲ့
waiyanlin
အဲဒါနဲ႕ က်ေနာ္လဲ ေတာ္ေတာ္ အထင္ၾကီးသြားတယ္။ ဟာ ေျပာျပပါဦး တိုက္ဖိြဳက္ကို ျမန္မာလို ဘယ္လိုေခၚလဲ လို႕ အားတက္သေရာ ေမးလိုက္မိတယ္။
တပည့္ေက်ာ္ကလဲ အားရပါးရေျဖတယ္ - အူေရာင္ ငွက္ဖ်ားပါဆရာ။
အဲတာနဲ႕ က်ေနာ္လဲ နားမရွင္းလို႕ ဘာလဲ လို႕ ထပ္ေမးေတာ့ အူေရာင္ ငွက္ဖ်ားပါဆရာတဲ့။ ေသေရာ။ အူေရာင္ ငန္းဖ်ား နဲ႕ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ နဲ႕ ေရာေနၾကတာ။
အဲတာနဲ႕ သူတို႕ကိုလဲ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ အေၾကာင္းရွင္းျပရင္း မသိေသးတဲ့သူေတြ အတြက္ သိေအာင္ ေျပာျပရင္ အက်ိဳးရွိမယ္ဆိုျပီး ဒီစာကို ေရးျဖစ္ပါတယ္။
အဂၤလိပ္လို တိုက္ရိုက္ေခၚတာက တိုက္ဖြိဳက္ (Typhoid) ျမန္မာလိုေတာ့ အူေရာင္ငန္းဖ်ားေရာဂါ၊ ျမန္မာလို အေခၚမွာ ေရာဂါက ဘယ္လုိဆိုတာ ရွင္းျပီးေနပါျပီေနာ္။ အူေရာင္ျပီး အျပင္းဖ်ားတာေပါ့။
ဒီေရာဂါက ကူးစက္ေရာဂါတမ်ိဳးပါ။ ဆာလ္မိုနဲလား တိုက္ဖီ (Salmonella Typhi) လို႕ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါဟာ အစာနဲ႕ ေရက တဆင့္ ကူးစက္ ပ်ံ႕ ႏွံ႔ ႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ ကူးစက္ခံရျပီဆိုရင္ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေရာဂါ သိပ္မျပင္းထန္ေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အျပင္းအထန္ ခံစားရပါတယ္။ ေသခ်ာမကုသဘဲ ထားမယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္း ေသြးယိုျခင္း၊ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္း ေပါက္ထြက္ျခင္းတို႕ ျဖစ္ျပီး ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို ေစာေစာသိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုးသတ္ေဆး (Antibiotic) ေတြနဲ႕ ကုသ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါ ကူးစက္ခံရျပီးေတာ့ ေရာဂါပ်ိဳးခ်ိန္ဟာ တပါတ္ကေန သံုးပါတ္ေလာက္အထိ ၾကာတတ္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ ရဲ႕ ကနဦး လကၡဏာေတြကေတာ့ အဖ်ားၾကီးပါတယ္။ ကိုယ္အပူခ်ိန္ ၁၀၄.၉ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ ေလာက္အထိ တက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဗိုက္ေအာင့္ ဗိုက္နာျခင္း၊ ၀မ္းပ်က္ျခင္း၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း နဲ႕ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ အနီကြက္ေတြပါ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ အနီကြက္ေတြက အမ်ားအားျဖင့္ ရင္ဘတ္နဲ႕ ေက်ာမွာ ထြက္တတ္ပါတယ္။
အဲဒီလို ကနဦးလကၡဏာေတြ စျပီဆိုရင္ ေသခ်ာ ေဆးကုသမႈ ခံဖို႕ လိုပါတယ္။ ေသခ်ာေဆးကုမခံလို႕ ေရာဂါပိုဆိုးလာျပီဆိုရင္ ကေယာင္ကတန္းေတြျဖစ္လာပါတယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ မလႈပ္မရွားႏိုင္ပဲ ေမ်ာသြားပါ့မယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြလဲ ၀င္လာပါမယ္။ အဆိုး၀ါးဆံုးကေတာ့ အူေပါက္သြားတာပါ။ ဒါဆိုရင္ အသက္ အႏၱရာယ္စိုးရိမ္ေနရပါျပီ။ တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါျဖစ္ျပီး သံုးပါတ္ၾကာလို႕ မွ ေသခ်ာ ေဆးကုမခံဘူးဆိုရင္ အူေပါက္ဖို႕ အရမ္းနီးစပ္သြားပါျပီ။
တျခား ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြလဲ ရွိပါေသးတယ္။
အဲဒါေတြကေတာ့ - ႏွလံုးေရာင္ျခင္း။ ႏွလံုး အေမွးပါးေရာင္ျခင္း။ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း။ ပန္ကရိယ ေရာင္ျခင္း၊ ဦးေဏွာက္ အေမွးပါးေရာင္ျခင္း စတဲ့ ေရာဂါေတြလဲ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္လို႕ ထင္ရင္ ခ်က္ျခင္း ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းကို သြားျပီး ကုသမႈ ခံယူသင့္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါဟာ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါပိုးေတြ ပါေနတဲ့ မသန္႔ရွင္းတဲ့ အစားအစာ နဲ႕ ေရ တို႕ကို စားသံုးမိရာက တဆင့္ ကူးစက္ပါတယ္။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါရွိေနတဲ့ လူရဲ႕ မစင္မွာ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါပိုးေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အဲဒီလူဟာ အိမ္သာတက္ျပီး လက္ကို ေသခ်ာ စင္ၾကယ္ေအာင္ ဆပ္ျပာနဲ႕ မေဆးဘူးဆိုရင္ သူ႕ လက္နဲ႕ ထိသမွ် အစာ၊ ေရ ေတြကို ေရာဂါပိုးက ေရာက္ရွိသြားမွာပါ။ အဲဒီအစားအစာ ကို စားမိတဲ့ လူေတြဟာ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ ကူးစက္ခံရပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ကူးစက္ပံု တမ်ိဳးကေတာ့ ယင္ေကာင္ကေန တဆင့္ ကူးပါတယ္။ ယင္ေကာင္ေတြက မစင္ေတြေပၚမွာ နားတာကို ျမင္ဘူးၾကမွာပါ။ ယင္လံုအိမ္သာ မရွိတဲ့ အရပ္မွာ တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါရွိတဲ့သူက မစင္စြန္႔မယ္။ ယင္က အဲဒီမစင္ေပၚနားရင္ မစင္ေတြက ယင္ေကာင္ရဲ႕ ေျခေထာက္မွာ ကပ္ျပီး ပါလာပါမယ္။ သင့္အစားအစာနဲ႕ ေရ ေတြေပၚကို အဲဒီယင္ေကာင္နားရင္ မစင္ေတြဟာ သင့္ အစားအစာေပၚကို ေရာက္သြားပါျပီ။ အဲဒီ အစားအစာကို သင္စားလိုက္တဲ့ အခါ မစင္မွာပါတဲ့ တိုက္ဖိြဳက္ပိုးေတြက သင့္ကို တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါ ျဖစ္ေစမွာပါ။
တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အိမ္သာေတြက ညစ္ညမ္းတဲ့ ေရေတြဟာ ေသာက္သံုးေရေတြဆီကို ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိုးတြင္း ေရလွ်ံေနတဲ့ အခါမွာေပါ့။ အဲဒီေရေတြကို ေသာက္သံုးမိရင္လည္း ေရာဂါ ကူးစက္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕က အသီးအႏွံ စိုက္ပ်ိဳးတဲ့ ေနရာမွာ ေျမၾသဇာ အေနနဲ႕ မစင္ေတြကို ဖ်န္းတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအသီးအႏွံေတြကို သန္႕ရွင္းတဲ့ ေရနဲ႕ ေသခ်ာ မေဆးပဲ စားမယ္ဆိုရင္လဲ ေရာဂါကူးႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီလို ေရာဂါကူးစက္ပံုကို သိျပီဆိုရင္ ကာကြယ္ဖို႕ နည္းလမ္းလဲ ရွိပါတယ္။
ပထမဆံုးနဲ႕ အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ လက္ေဆးဖို႕ပါ။ သင့္လက္ဟာ ေနရာတကာ ကိုင္တြယ္မိျပီး ေရာဂါပိုးေတြကို သယ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ကို မၾကာခဏ ေဆးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ေတြမွာ အဓိက လက္ေဆးရမလဲ ဆိုေတာ့ အစားမစားခင္၊ အစားအစာမ်ား ခ်က္ျပဳတ္ရန္ မျပင္ဆင္ခင္၊ အျခားသူမ်ား ကိုင္တြယ္ထားေသာ ပစၥည္းကို ကိုင္မိခ်ိန္၊ အိမ္သာ တက္ျပီးခ်ိန္ ေတြမွာ လက္ေဆးရပါမယ္။ သင့္စိတ္ထဲ လက္ေဆးဖို႕ လိုတယ္ ထင္တဲ့ အခ်ိန္ မွာ ေဆးရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ သင့္မ်က္ႏွာကို လက္မေဆးပဲ မကိုင္တြယ္ပါနဲ႕။ လက္မွာ ေရာဂါပိုးေတြပါလာတာကို သင့္ ပါးစပ္ ႏႈတ္ခမ္းကို ကိုင္တြယ္လိုက္ရင္ ေရာဂါပိုးေတြကို ပါးစပ္ထဲ တိုက္ရိုက္ထည့္ေပးသလို ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
ေနာက္ျပီးေတာ့ ေရကို က်ိဳခ်က္ ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ ေရသန္႔ဘူးေသာက္ပါ။
ေသခ်ာစြာ က်က္ေအာင္ခ်က္ထားေသာ အစားအစာ ကို စားပါ။ လမ္းေဘးက ယင္တေလာင္းေလာင္းနဲ႕ အစာ ေတြကို မစားပါနဲ႕ ။ အစားအစာေတြကို ယင္မနားေအာင္ ဖံုးအုပ္ထားပါ။
ဒါေတြကို သိျပီးသားေတြလို႕ မေျပာပါနဲ႕ ။ သင္သိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ လိုက္နာမိပါသလား။
တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါဟာ တကမၻာလံုးမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေရာဂါပါ။ က်ေနာ္တို႕ ဖြံ႕ ျဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြမွာ ပိုျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ လူ ၂၆ သန္းေလာက္ ဒီေရာဂါ ကူးစက္ခံေနရပါတယ္။ ေသခ်ာမကုသႏိုင္တဲ့ ဆင္းရဲတဲ့ လူေတြဟာ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးေနၾကပါတယ္။
ကုသမႈ မခံယူႏိုင္တဲ့ လူ ၅ေယာက္ မွာ ၁ေယာက္ ေသဆံုးပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြမွာ ပို အျဖစ္မ်ားျပီး အသက္အႏၱရာယ္နဲ႕ နီးပါတယ္။
ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ ေကာင္းတယ္ဆိုတာ လူတိုင္းသိပါတယ္။ ကဲ မိတ္ေဆြတို႕ ခင္ဗ်ာ၊ သင့္အိမ္မွာ စနစ္တက် ဆပ္ျပာနဲ႕ လက္ေဆးတဲ့ အက်င့္ လုပ္ျပီး သင့္ကေလးငယ္နဲ႕ သင့္မိသားစုကို တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါနဲ႕ တျခား ကူးစက္ေရာဂါေတြကေန ကာကြယ္ေပးၾကရေအာင္။
Ref; Mayo Clinic
photo; internet
ခင္တဲ့
waiyanlin
Comments
Post a Comment