ေရာဂါကူးစက္မႈ ကာကြယ္ေရး အတြက္ သတိထားရမည့္ အခ်က္မ်ား

မိတ္ေဆြမ်ား အတြက္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ သိေကာင္းစရာေလးတခု မွ်ေ၀ခ်င္ပါတယ္။
ေရာဂါကူးစက္မႈ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕ သတိထားရမယ့္ အခ်က္ေလးေတြျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႕ ေနတဲ့ ကမၻာၾကီးက မျမင္ႏိုင္တဲ့ ပိုးမႊားေလးေတြျပည့္ေနတာပါ။
အဲဒီပိုးမႊားေတြထဲကမွ လူကို အႏၱရာယ္ေပးတဲ့ ပိုးမႊားကို ေရာဂါပိုးလို႕ ေခၚတယ္။
လူေတြမွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ေရာဂါေတြကိုလည္း ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲတယ္။
ကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါနဲ႕ မကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါဆိုျပီးေတာ့ ခြဲထားပါတယ္။
ေရာဂါပိုးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြက ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြေပါ့။ ဥပမာေျပာရမယ္ဆိုရင္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ၊ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါ နဲ႕ အခုလူအမ်ားေၾကာက္လန္႕ၾကတဲ့ အသဲေရာင္ဘီေရာဂါတို႕ ခုခံအားက်ဆင္းတဲ့ေရာဂါတို႕ ပါ၀င္ပါတယ္။
မကူးစက္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြကေတာ့ လူ႕ ကိုယ္ခႏၶာ ခၽြတ္ယြင္းပ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။
ေသြးေၾကာေတြမာျပီး အဆီေတြပိတ္လို႕ျဖစ္လာတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါ။ ႏွလံုးေရာဂါ စတဲ့ေရာဂါေတြပါ။


အခု က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြကို ကိုယ့္ဆီမကူးစက္ေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမလဲ ဆိုတာပါ။
 အဲဒီေတာ့ ကူးစက္ပံုသိမွ ကာကြယ္လို႕ရမွာမို႕ ကူးစက္ေရာဂါေတြကို ကူးစက္ပံုအရ အမ်ိဳးအစားျပန္ခြဲျပပါ့မယ္။

(၁) အစာသို႕ ေရမွတဆင့္ ကူးစက္ေသာေရာဂါမ်ား
ဥပမာ - ၀မ္းေရာဂါ၊ တိုက္ဖိြဳက္ေခၚအူေရာင္ငန္းဖ်ား၊ ပိုလီယိုအေၾကာေသေရာဂါ
(၂) အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းမွတဆင့္ ကူးစက္ေသာေရာဂါမ်ား
ဥပမာ - နမိုးနီးယား ေခၚ အဆုတ္အေအးမိျခင္း၊ ဆားစ္ေရာဂါ။ ၀က္သက္။ တီဘီ၊ ဦးေႏွာက္အေျမးေရာင္ေရာဂါ
(၃) ေသြး သို႕မဟုတ္ လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာေရာဂါမ်ား
ဥပမာ - အသဲေရာင္ဘီ၊ အသဲေရာင္စီ၊ ကာလသားေရာဂါမ်ား၊ HIV/AIDS ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ
(၄) အင္းဆက္မွတဆင့္ကူးေသာေရာဂါ
ငွက္ဖ်ား၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊
(၅) တိရိစၦာန္မွတဆင့္ကူးေသာေရာဂါ
ပုလိပ္ေရာဂါ၊ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါ၊ ေဒါင့္သန္းေရာဂါ

ကဲ ေနရာအႏွံ႕က ပံုစံစံုနဲ႕ကို ေရာဂါေတြက ကူးေနတာပါ။

ဒါဆို ေရာဂါမကူးစက္ႏိုင္ေအာင္ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေလးေတြၾကည့္ရေအာင္ေနာ္
(၁) တကိုယ္ေရသန္႕ရွင္းေရး၊
အေရးအၾကီးဆံုးအခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အစာ(သို႕မဟုတ္) ေရမွကူးစက္ေသာေရာဂါေတြနဲ႕ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းေရာဂါေတြဟာ အဓိက တကိုယ္ေရသန္႕ရွင္းမႈ အားနည္းလို႕ ျဖစ္ရတာပါ။
တကိုယ္ေရသန့္ရွင္းေရးမွာ အဓိက က လက္ေဆးျခင္းပါ။ လက္ေတြဟာ ေနရာတကာကို ထိကိုင္ထားပါတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ မဆိုေရာဂါပိုးက ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ပါးစပ္ထဲ ထည့္မယ့္ အစားအစာေတြကို မကိုင္ခင္မွာ လက္ေဆးရပါတယ္။ ေနာက္တခု ရွိပါေသးတယ္။ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းေရာဂါဆို လူေတြက ေလထဲကေနတိုက္ရိုက္ကူးတယ္လို႕ ယူဆပါတယ္။ ေလထဲက တိုက္ရိုက္ကူးစက္တာက ရာခုိင္ႏႈန္းနည္းပါတယ္။ အမ်ားဆံုးကူးစက္တာက လက္ကေနတဆင့္ပါ။ လက္ကေနဘယ္လိုကူးမလဲလို႕ ေမးစရာရွိပါတယ္။ ဟုတ္ကဲ့၊ ဥပမာေျပာရရင္ တီဘီေရာဂါသည္တေယာက္ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ အဲဒီတံေတြးအမႈန္ေလးေတြက ေနရာအႏွံ႕ျပန္႕သြားပါတယ္။ ၾကမ္းျပင္တို႕ တံခါးလက္ကိုင္၊ စားပြဲ စသည္ျဖင့္ ေနရာအႏွံ႕ပါဘဲ။ အဲဒီေနရာေတြကို တျခားတေယာက္က လက္နဲ႕ ကိုင္မိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သူ႕မ်က္ႏွာကို လက္နဲ႕ ပြတ္သပ္ပါတယ္ ။ မ်က္ႏွာကို လက္နဲ႕ ပြတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အသက္ရႈေနေတာ့ အဲဒီတီဘီေရာဂါပိုးအမႈန္ေတြက အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းထဲေရာက္သြားျပီး ေရာဂါကူးပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ လက္ေဆးျခင္းက အေရးၾကီးလွပါတယ္။ မ်က္ႏွာကို ကိုင္ရင္ လက္ေဆးျပီးမွ ကိုင္ဖို႕။
လက္ေဆးရင္လဲ ေသခ်ာ ဆပ္ျပာနဲ႕ တိုက္ေဆးဖို႕ လိုပါတယ္။ ေရနဲ႕ ေဆးရင္ေတာ့  ေရာဂါပိုးေတြကပ္ျပီး က်န္ႏိုင္ပါတယ္။
(၂) ေရာဂါရွိသူမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ရလွ်င္ လုိအပ္ေသာကာကြယ္မႈလုပ္ပါ။
ဥပမာ လူနာ၏ေသြး၊ အညစ္အေၾကး၊ တံေတြးမ်ားကို လက္အိပ္စြပ္ျပီးမွ ကိုင္တြယ္ပါ။ လုိအပ္လွ်င္ မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ပါ။ ေသြးမွတဆင့္ကူးေသာေရာဂါမ်ား၊ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းေရာဂါမ်ား ကာကြယ္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။
(၃)ခၽြန္ထက္သည့္ပစၥည္းမ်ားကို သတိထားကိုင္တြယ္ပါ။ ဘလိတ္ဓါးကို တခါပဲသံုးပါ။ အမ်ားႏွင့္ေရာမသံုးပါႏွင့္။
က်ေနာ့္မိတ္ေဆြတေယာက္ သူမ်ား ဘလိတ္ဓါး ယူသံုးမိတာ HIV ကူးသြားပါတယ္။
(၄) အိမ္သံုးပစၥည္းမ်ားကိုလဲ ေသေသခ်ာခ်ာ စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးဖို႕လိုပါတယ္။
(၅) ပတ္၀န္းက်င္သန္႕ရွင္းေရး။
ကိုယ့္အိမ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ျခင္။ ယင္ ၊ ၾကြက္ စတဲ့ ေရာဂါသယ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ေကာင္ေတြ မခိုေအာင္းႏိုင္ေအာင္ ရွင္းလင္းထားဖို႕ လိုပါတယ္။
(၆) အစားအေသာက္ကို တတ္ႏိုင္သမွ် ပူပူေႏြးေႏြးစားဖုိ႕လိုပါတယ္။ ခ်က္ျပီး ၁နာရီအတြင္းစားႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဟင္းေတြက်န္ေနမယ္ဆိုရင္လဲ ေသခ်ာ ဖံုးအုပ္သိမ္းဆည္းထားဖို႕လိုပါတယ္။
(၇) အ၀တ္အစားေတြကိုလဲ ေသခ်ာ ေလွ်ာ္ဖြပ္ျပီးမွ သံုးသင့္ပါတယ္။ သူမ်ား၀တ္ထားတဲ့ အ၀တ္အစားကို မေလွ်ာ္ပဲ မ၀တ္ရပါဘူး။
မိတ္ေဆြတေယာက္ လဲသူ႕အကို ေဘာင္းဘီကို ယူ၀တ္မိတာ ကာလသားေရာဂါကူးပါေလေရာ။
(၈) ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္း - ကာကြယ္ေဆးရႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြအတြက္ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားတာက အႏၱရာယ္ အကင္းဆံုးပါ။ ဥပမာ - အသည္းေရာင္ဘီ ကာကြယ္ေဆး၊ ေခြးရူးျပန္ကာကြယ္ေဆး၊ တိုက္ဖြိဳက္ ကာကြယ္ေဆး၊
ကဲ ဒီအခ်က္ကေလးေတြကို သတိထားမယ္ဆိုရင္ မိတ္ေဆြတို႕  ကူးစက္ေရာဂါေဘးက ကင္းေ၀း ႏိုင္ၾကမွာပါ။
အဓိက လက္ေဆးဖို႕ မေမ့ၾကပါနဲ႕။ မ်က္ႏွာကို လဲ လက္မေဆးပဲ မကိုင္ၾကပါနဲ႕ ေနာ္။


 မိတ္ေဆြမ်ား က်န္းမာျပီး စိတ္၏ေအးခ်မ္းမႈ ရၾကပါေစ

ခင္တဲ့
waiyanlin